Historia

Termin “niebinarność”

Termin “niebinarność” (ang. non-binary) pojawił się w języku stosunkowo niedawno, bo prawdopodobnie około roku 2000. Kiedy w latach 90. narodziła się potrzeba nazwania zjawiska niebinarności w kulturze zachodniej najpierw określano je jako genderqueer. Genderqueer szczególnie kojarzone jest z Riki Anne Wilchins, która użyła tego terminu w swojej broszurze In Your Face już w 1995 roku, gdzie odnosiła go do osób o złożonych lub nienazwanych do tej pory ekspresjach płci.

Dzięki rozwojowi technologii i szybszemu przepływowi informacji, zarówno niebinarność, jak i genderqueer to terminy coraz szerzej znane i używane zarówno w publikacjach naukowych, jak i w kulturowym mainstreamie. W ostatnich latach słowo “niebinarność” zostało spopularyzowane również dzięki celebrytom dokonującym coming outów jako osoby niebinarne (np. Sam Smith czy Ruby Rose).

Osoby niebinarne w historii

Istnienie osób wymykających się binarnemu konceptowi płci było od zawsze dobrze znanym i szanowanym faktem w wielu kulturach. Pierwsze wzmianki o osobach niebędących kobietami ani mężczyznami można znaleźć już w starożytnej Mezopotamii i Egipcie.

Wiele z tych tożsamości jest silnie zakorzenione i uznawane do dziś w swoich kulturach. Mianem two-spirit określa się tożsamości płciowe istniejące w kulturach rdzennoamerykańskich, które istnieją poza binarnymi płciami określonymi w kulturze zachodniej. W kulturze Hindu również istnieje wiele kategorii niebinarnych płci, z których jedną z liczniejszych grup są hijra - osoby, którym przypisano męską płeć przy urodzeniu lub są interpłciowe, które wypełniają społecznie kobiece role. Hijra mają wysoki status religijny i do ich roli należy odprawianie błogosławieństw przy narodzinach i ceremoniach ślubu. Takich przykładów niebinarnych płci poza kulturą zachodnią jest bardzo wiele. Zainteresowanych mogę odesłać do książki “Trzecia płeć świata” Waldemara Kuligowskiego.